Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego wprowadziło istotne zmiany w zakresie wymagań stawianych oczyszczonym ściekom, jakie odprowadzane są do wód i do gleby. Rozporządzenie weszło w życie w dniu 31 grudnia 2014 roku, ale niektóre jego postanowienia, ustalające surowsze wymagania w zakresie parametrów ścieków pochodzących z własnego gospodarstwa domowego, zaczęły obowiązywać dopiero z dniem 1 stycznia 2016 roku.
Zmiany dotykają również właścicieli przydomowych oczyszczalni ścieków o czym dowiadują się z pism kierowanych przez organy gmin. Czy stanowisko prezentowane przez niektóre gminy jest jednak zasadne?
W powyższym Rozporządzeniu oprócz określenia dopuszczalnych wielkości substancji szkodliwych, które znajdować się mogą w ściekach odprowadzanych do środowiska ustalono również zasady, na jakich odbywać się ma kontrola emisji tych substancji do środowiska. W szczególności chodzi tu o ciążący na użytkowniku instalacji do oczyszczania ścieków obowiązek systematycznego pobierania próbek ścieków oraz poddawania ich regularnym, kosztownym badaniom.
Wraz z wejściem w życie przepisów ustalających nowe wymagania dla ścieków pochodzących z własnego gospodarstwa domowego, jakie mogą być wprowadzane do wód i do gleby pojawiły się również opinie, że obowiązek systematycznego pobierania próbek i badania ścieków dotyczy także ścieków pochodzących z własnego gospodarstwa domowego, oczyszczanych w przydomowych oczyszczalniach ścieków. Powyższe dla użytkowników małych, przydomowych oczyszczalni ścieków, których eksploatacja nie wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego wiązałoby się nie tylko ze znacznym kosztem, ale także z bardzo dużą uciążliwością. Takie stanowisko prezentowane jest jednak przez liczne gminy, które jako podmiot odpowiedzialny za utrzymanie porządku i czystości w gminach realizuje politykę środowiskową oraz, za pośrednictwem swoich organów wykonawczych, sprawuje nadzór m.in. nad realizacją obowiązków ciążących w tym zakresie nawłaścicielach nieruchomości. Jednym zaś z obowiązków ciążących na właścicielach nieruchomości, wynikającym z art. 5 ust. 1 pkt. 2 Ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jest przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych; przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych.
Wójt (Burmistrz, Prezydent Miasta) może
zatem wszcząć postępowanie sprawdzające mające na celu ustalenie, czy przydomowa oczyszczalnia ścieków pozwala na oczyszczenie
ścieków do poziomu zawartości substancji szkodliwych ustalonych w Rozporządzeniu. Jak
się jednak wydaje, organ wykonawczy gminy nie może zobowiązać użytkownika
przydomowej oczyszczalni ścieków pochodzących z własnego gospodarstwa domowego,
której eksploatacja nie wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego do systematycznego
pobierania próbek oraz stałego badania ilości, jakości i parametrów ścieków
pochodzących z tej oczyszczalni.
Analizując treść przepisów Ustawy prawo ochrony środowiska oraz Rozporządzenia zasadnym wydaje się bowiem twierdzenie, iż obowiązek prowadzenia stałych pomiarów wielkości emisji nie dotyczy małych przydomowych oczyszczalni ścieków pochodzących z własnego gospodarstwa domowego, i działających w ramach zwykłego korzystania, które nie wymagają uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
Konieczność stałego wykonywania badań dotyczących eksploatowanej instalacji musi bowiem wynikać wprost z przepisów prawa, to jest z ustaw i wydanych na ich podstawie stosownych rozporządzeń. Obowiązek dokonywania pomiarów emisji może również być ustalony w pozwoleniu zintegrowanym lub pozwoleniu wodnoprawnym, uprawniającym do użytkowania instalacji.
Tymczasem żaden z powyższych aktów prawnych nie wprowadza obowiązku bieżącego badania efektów działania przydomowych oczyszczalni ścieków pochodzących z własnego gospodarstwa domowego, której użytkowanie nie wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Pozwolenie wodnoprawne nie jest zaś wymagane w przypadku zwykłego korzystania z wód, to jest gdy do wód lub do ziemi w granicach własnej działki wprowadzane są oczyszczone ścieki w ilości nie większej niż 5 m3 na dobę, pochodzące z własnego gospodarstwa domowego.
Jak zaś stanowi art. 122 pozwolenia wodnoprawnego wymaga m.in. szczególne korzystanie z wód, a contrario zwykłe korzystanie z wód, poza wyjątkami przewidzianymi w ustawie, nie wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
Odnosząc się zaś do treści Rozporządzenia wskazać należy, iż zostały w nim wprawdzie ustalone znaczne wymagania w zakresie sposobu i częstotliwość pobierania próbek oraz wykonywania oznaczeń składu ścieków, jednak regulacje te, jak można wnioskować, dotyczą ścieków innych niż ścieki pochodzące z własnego gospodarstwa domowego w ilości nieprzekraczającej 5 m3 na dobę. Wskazywać na to może bowiem sposób redakcji i umiejscowienie przepisów dotyczących wymagań stawianym odprowadzanym do wód i do gleby ściekom pochodzących z własnego gospodarstwa domowego, w stosunku do regulacji dotyczących ścieków innego pochodzenia.
Analiza
redakcji Rozporządzenia prowadzi zatem do wniosku, że aby użytkownik
instalacji do oczyszczania ścieków zobowiązany był do systematycznej oceny jakości ścieków
wprowadzanych do środowiska na zasadach określonych w tym Rozporządzeniumusi - co do konkretnego rodzaju
ścieków - zostać wskazany wprost obowiązek dokonywania pomiarów ilości i
jakości oczyszczonych ścieków. Takim przepisem jest przykładowo § 16 Rozporządzenia,zgodnie z którym spełnienie warunków określonych § 14 i 15 (uprawniających
do rolniczego wykorzystania ścieków) ocenia się
na podstawie badań ścieków i gleby.
Brak jest jednak w analizowanym Rozporządzeniu odesłania do przepisów regulujących sposób i częstotliwość pobierania próbek dla ścieków pochodzących z własnego gospodarstwa domowego. Tym samym, co do ścieków pochodzących z własnego gospodarstwa domowego, brak jest obowiązku dokonywania systematycznego pomiaru ilości i jakości ścieków na zasadach ustalonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 roku w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego.
Takie badania powinny być jednak wykonane jednorazowo dla wykazania, że instalacja spełnia wymogi ustalone dla wprowadzania ścieków do gleby lub wód, jeżeli nie wynika to z innych dokumentów w tym np. deklaracji zgodności CE urządzenia, a ponadto na zasadach określonych w ustawie prawo ochrony środowiska i innych aktów prawnych, na żądanie organu, jeżeli ten poweźmie uzasadnione wątpliwości czy dalsza eksploatacja urządzenia nie stanowi zagrożenia dla środowiska.
Autorzy:
Radca Prawny Adrian Achtelik
Aplikant Adwokacki Monika Malinowska
Doradza w zakresie optymalizacji prawnej i podatkowej przedsiębiorstw, przygotowuje i opiniuje umowy oraz kontrakty handlowe. Przez Klientów ceniony jest za zaangażowanie, elastyczność oraz nowatorskie podejście do prowadzenia powierzonych spraw. Doświadczenie zdobywał w renomowanych Kancelariach województwa śląskiego. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego.
W codziennej pracy skupia się na kompleksowej obsłudze klientów biznesowych, w szczególności w zakresie tworzenia spółek prawa handlowego i ich oddziałów, a także przeprowadzania procedur związanych z przekształceniami, przejęciami i połączeniami spółek. Posiada m.in doświadczenie w przeprowadzaniu audytów prawnych (due diligence).
Prowadzi sprawy o odszkodowania i zadośćuczynienia Klientów indywidualnych Kancelarii. Ma także doświadczenie w obsłudze podmiotów gospodarczych branży budowlanej oraz sprawach związanych z prawem zamówień publicznych.
Zawarte na stronie informacje nie stanowią porad prawnych, ani wykładni prawa.
Autorzy bloga nie odpowiadają za jego treść w jakimkolwiek zakresie, w szczególności za jakąkolwiek szkodę powstałą w skutek zastosowania się, lub niezastosowania się do informacji na nim zawartych.
Autorzy nie odpowiadają również za treść komentarzy pozostawionych na blogu przez osoby trzecie. Ponadto Autorzy zastrzegają sobie prawo do usuwania zamieszczonych komentarzy.
Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone. Kopiowanie bez zgody autorów jest zabronione.
2. Administratorzy bloga z możliwą starannością starają się zapewnić ochronę prywatności użytkowników bloga.
3. Użytkownik, który chce skorzystać z niektórych funkcji oferowanych przez blog będzie musiał się zarejestrować. W tym celu zostanie ustanowiony specjalny formularz rejestracyjny, względnie dane użytkownika mogą być przekazane w inny sposób administratorowi.
4. Administratorzy wykorzystywać będą dane zawarte w formularzu rejestracyjnym tylko w zakresie niezbędnym do umożliwienia użytkownikowi wypowiedzenia się w sposób przewidziany na blogu, w szczególności poprzez zamieszczanie komentarzy pod danym wpisem autora.
5. Użytkownik ma możliwość natychmiastowego usunięcia wprowadzonych bądź udostępnionych administratorowi w inny sposób danych. Administrator postara się możliwie szybko usunąć udostępnione mu dane użytkownika.
6. Podczas wizyty użytkownika w serwisie automatycznie zbierane są dane dotyczące jego wizyty (pliki cookies), w szczególności : adres IP, nazwa domeny, typ przeglądarki, typ systemu operacyjnego, dane służące do przybliżonej lokalizacji geograficznej użytkownika.
7. Zgromadzone dane użytkownika będą wykorzystywane wyłącznie celem umożliwienia komentowania poszczególnych wpisów dokonywanych na blogu.
8. Dane użytkownika nie będą przekazywane osobom trzecim.
9. Dane użytkownika mogą być udostępnione wyłącznie jeśli obowiązek taki będzie wynikał z przepisów obowiązującego prawa, jak również na żądanie organów wymiaru sprawiedliwości lub na żądanie innych uprawnionych organów bądź instytucji.
10. Dane zbierane automatycznie mogą być wykorzystane na potrzeby analizy zachowań użytkowników serwisu. Mogą być wykorzystywane także celem usprawnienia jego funkcjonowania oraz by był on przyjaźniejszy dla użytkownika, także aby lepiej dopasować treści dostępne na blogu dla użytkownika, a także w celu zbierania i prowadzenia anonimowych statystyk odwiedzin.
11. Administrator zastrzega sobie prawo dokonania zmian w niniejszej polityce prywatności w każdym czasie poprzez wprowadzenie nowej polityki prywatności.
12. Niniejszy dokument nie stanowi podstawy praw i obowiązków użytkownika serwisu.
13. W razie jakichkolwiek wątpliwości administrator pozostaje do dyspozycji każdego użytkownika bloga, w szczególności, gdy idzie o kwestie niniejszej polityki prywatności.